ایران از معدود کشورهائی در جهان بود که به همت دانش آموختگان فرنگ رفته؛ قدم در مسیر قانونگرائی وتجدد گذاشت.
مشروطیت ایران رابایدحاصل دوراندیشی ؛دلسوزی وتفاوتهای ویژه امیرکبیر دانست.
انقلاب مشروطه پس از سده ها پراکندگی؛جنگ بی نظمی ؛ فئودالیته؛ از قوه تعقل و دنیادیدگی ایرانیان سربرآورد ونقطه آغاز وچراغ راهی درخشان در تاریخ ایران زمین بود.
باوجود اشکالات ؛آزمون وخطا؛تقابل وطناب کشی طبیعی عرف و ایدئولوژی آغازین قدم کودک دموکراسی خواهی وقانون گرائی در ایران بود.
آن را باید "نهضت اول" دانست.
نهضت مشروطه در طول حیاتش باچالش های مختلف مواجه شد و نهایتا بایدگفت ظهور مشروطه به ورطه افول هم افتاد.
عوامل تاریخی؛ اجتماعی؛خارجی؛ داخلی؛ عقیدتی؛ وتوتالیتریسم موجبات حرکت های کند وتلو تلو کردن روند حرکتی مشروطه را فراهم آورد.
مشروطه با تمام روایات وتاریخش در کالبدوهیبت انقلاب 57 ادامه یافت؛ هرچندبه مرور دیده شدفیزیک واسکلت بدیع انقلاب اسلامی تفاوتهای ماهوی وجدی با اهداف وآرمانهای ترقی خواهانه مشروطه داشت.
انقلاب سال 57 نیز با اینکه قرائت متفاوت و جدیدی از حکومت داری را ارائه میداد و درقالب های زمانه نبود ولی جمیع خصوصیات انقلاب اسلامی ایران امیدبخش؛ مردم محور؛وهیجان برانگیزمینمود.
"نهضت دوم" ...
